March 29, 2024 -

Dieta bezglutenowa – fakty i mity

Dieta bezglutenowa w ostatnich latach stała się popularna nie tylko w kręgach osób chorych na celiakię lub zmagających się z nabytą nietolerancją glutenu, ale również wśród zdrowych osób. W związku ze wzrostem powszechności tej diety, narodziło się wiele nie zawsze słusznych przekonań na temat glutenu. Które z nich są zgodne z prawdą, a o których lepiej zapomnieć?

Co to jest gluten?

Gluten to w rzeczywistości połączenie dwóch białek: gluteniny i gliadyny, które naturalnie występują w takich zbożach jak: pszenica, jęczmień czy żyto i produktach z nich wytwarzanych. To właśnie one odpowiadają za charakterystyczną, pulchną konsystencję pieczywa. Poza pieczywem, mąkami, makaronami lub kaszami, gluten, jako dodatek zagęszczający i poprawiający walory smakowe, można znaleźć również w nabiale, np. jogurtach, serkach homogenizowanych, a także przyprawach, gotowych sosach, słodyczach, a nawet niektórych napojach.

Dieta bezglutenowa jest zdrowa dla każdego – MIT

Obecnie panuje trend na ograniczanie glutenu w diecie, a w sklepach jest wysyp produktów reklamujących się jako bezglutenowe, np. czekolada bezglutenowa. Czy w rzeczywistości każdy skorzysta z ograniczenia glutenu?

Odpowiedź jest prosta: nie! Bezwzględne korzyści z wyeliminowania glutenu z diety będą odczuwać jedynie osoby chore celiakię, czyli dolegliwość uwarunkowaną genetycznie polegającą na nietolerancji glutenu, albo chorzy na nabytą nadmierną wrażliwość na gluten. Zdrowe osoby nie odczują żadnych dodatkowych korzyści z wyeliminowania glutenu. Najbardziej będzie im bowiem służyła po prostu zbilansowana dieta, która może bez żadnych przeszkód zawierać gluten.

Eliminacja glutenu wspomaga odchudzanie – MIT

Często słyszy się o niesamowitych przemianach sylwetkowych, które rzekomo są rezultatem przejścia na dietę bezglutenową. Nie ma jednak bezpośredniego związku między eliminacją tego białka z diety, a utratą masy ciała. Spadek wagi w tym przypadku jest wynikiem zastąpienia wysokoenergetycznych produktów, jak pieczywo i makarony, warzywami i owocami, a więc wejścia w stan deficytu kalorycznego.

Chleb nie musi posiadać glutenu – FAKT

Klasyczne pieczywo jest wypiekane z mąki pszennej, która naturalnie posiada białka glutenowe. Czy w takim razie istnieje pieczywo bezglutenowe? Owszem! Do jego wypieku niezbędna jest mąka bezglutenowa, np. mąka gryczana, kukurydziana, amarantusowa lub kasztanowa. W sklepach można dostać również specjalne mieszanki mąk do wypieku pieczywa dla osób nietolerujących glutenu.

Płatki owsiane posiadają gluten – FAKT

Owies to kontrowersyjne zboże, którego klasyfikacja do produktów bezglutenowych lub nie, wcale nie jest taka prosta. Tak samo jak proso, z którego wytwarzana jest kasza jaglana bezglutenowa, naturalnie czysty owies nie posiada glutenu. Dlaczego więc uznawany jest produkt posiadający gluten?

Owies jest zbożem narażonym na zanieczyszczenia glutenowe, najpierw już na etapie uprawy, kiedy może zmieszać się z samosiejkami zbóż z glutenem, a później również podczas zbiorów, transportu i mielenia. W związku z tym, chorzy na celiakię, lubujący się w owsiankach, muszą zaopatrzać się w płatki owsiane bezglutenowe, które przed sprzedażą zostały dokładnie oczyszczone z zanieczyszczeń.

Brak glutenu nie jest wyznacznikiem zdrowotności danego produktu dla osób bez nietolerancji. Warto sobie z tego zdawać sprawę przed przejściem na dietę bezglutenową z innych pobudek niż czysto zdrowotne.